Theo Devin Peck (eLearning Industry), học trực tuyến giúp người học tiết kiệm từ 40% đến 60% thời gian so với phương pháp truyền thống, đồng thời cho phép tiếp thu gấp 5 lần lượng kiến thức trong cùng một khoảng thời gian. Những con số này cho thấy Elearning không còn là lựa chọn phụ trợ mà đã trở thành hình thức đào tạo chủ lực, đặc biệt trong giáo dục phổ thông, đại học và đào tạo doanh nghiệp. Vậy cách làm video bài giảng Elearning vừa chuyên nghiệp, vừa dễ tiếp cận là như thế nào? Hãy cùng MONA Host khám phá chi tiết các bước và kinh nghiệm thiết kế bài giảng điện tử trong bài viết dưới đây.
Tại sao cần thiết kế video bài giảng Elearning?
Trong bối cảnh chuyển đổi số, video bài giảng elearning đóng vai trò then chốt trong việc truyền tải kiến thức trực quan, sinh động và hiệu quả. Thiết kế video bài giảng điện tử không chỉ giúp người học dễ tiếp thu, tăng khả năng ghi nhớ mà còn nâng cao tính tương tác và duy trì hứng thú trong quá trình học tập.
Vậy tại sao việc đầu tư vào thiết kế video bài giảng lại quan trọng? Cùng điểm qua giá trị mà bài giảng điện tử mang lại nhé.
- Tăng tương tác và thu hút: Video bài giảng kết hợp hình ảnh trực quan, âm thanh sinh động và các yếu tố tương tác như quiz hay hotspot giúp duy trì sự tập trung, giảm tình trạng học viên bỏ giữa chừng. Theo khảo sát từ Ardent Learning và LMSportals, có đến 75% học viên doanh nghiệp lựa chọn xem video thay vì đọc tài liệu truyền thống nhờ tính sinh động và dễ tiếp thu hơn.
- Cải thiện khả năng ghi nhớ: Học qua video giúp người học tiếp nhận thông tin qua cả thị giác và thính giác, tăng khả năng ghi nhớ từ 25% đến 60% so với chỉ đọc văn bản (Commlabindia). Một nghiên cứu của Forbes và FENews cho thấy, người học ghi nhớ đến 95% nội dung qua video, trong khi chỉ 10% với văn bản đơn thuần.
- Linh hoạt về thời gian và phương pháp học: Video Elearning cho phép học viên học mọi lúc, mọi nơi, có thể tạm dừng, tua lại và tiếp tục theo tốc độ riêng. Đây là lựa chọn lý tưởng cho người bận rộn, giúp họ chủ động học theo nhu cầu mà không bị gián đoạn.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Người học có thể xem bài giảng mọi lúc mọi nơi mà không cần đến lớp, phù hợp với sinh viên tỉnh xa hoặc người đi làm bận rộn. Chi phí học tập cũng giảm đáng kể khi không phải chi trả cho việc đi lại, tài liệu in ấn hay thuê địa điểm giảng dạy.
Cách làm video bài giảng E-learning, giáo án điện tử chi tiết
Theo thống kê từ Research and Markets, với hơn 90% doanh nghiệp lớn trên thế giới đã ứng dụng đào tạo Elearning, nhu cầu về những video bài giảng chuyên nghiệp ngày càng tăng. Để xây dựng được nội dung hiệu quả, người dạy cần nắm rõ quy trình cách làm giáo án Elearning phù hợp.
Bước 1: Xác định mục tiêu và kiến thức cho bài giảng
Trước khi bắt tay vào xây dựng nội dung, bạn cần xác định rõ bài giảng hướng tới nhóm đối tượng nào và cần truyền đạt những kiến thức, kỹ năng gì. Việc xác định cụ thể nội dung trọng tâm ngay từ đầu sẽ giúp cách tạo bài giảng elearning đi đúng hướng, tránh lan man hoặc thiếu sót. Nên bắt đầu bằng việc phân tích chương trình, tài liệu giảng dạy có sẵn như sách giáo khoa, giáo trình, cẩm nang kỹ năng. Sau đó, bạn có thể mở rộng thêm bằng các nguồn tài liệu chuyên sâu để làm phong phú nội dung.
Bước 2: Xây dựng tư liệu cho từng bài giảng elearning
Trước khi bắt tay vào sản xuất nội dung, bạn cần chuẩn bị trước các tư liệu cần thiết như hình ảnh minh họa, âm thanh, video clip, bảng biểu hoặc tài liệu học thuật liên quan. Những nội dung này có thể được tìm từ thư viện số, nền tảng học liệu trực tuyến hoặc được tự xây dựng để phù hợp với mục tiêu bài giảng. Tư liệu càng đầy đủ và chính xác thì quá trình biên tập càng suôn sẻ và hiệu quả. Khi chuẩn bị kỹ nội dung ngay từ đầu, cách làm elearning sẽ dễ dàng hơn và tránh mất thời gian chỉnh sửa sau này.
Tài liệu sau khi thu thập cần được sắp xếp theo hệ thống, chia theo từng bài hoặc từng chủ đề cụ thể, giúp quá trình dựng nội dung mạch lạc và dễ dàng kiểm soát khi chỉnh sửa. Đây là một phần không thể thiếu trong quy trình thiết kế bài giảng elearning nếu muốn duy trì tính chuyên nghiệp và dễ quản lý về sau.
Bước 3: Xây dựng kịch bản giảng dạy để thiết kế bài giảng phù hợp
Sau khi đã có đủ tư liệu, bạn cần bắt đầu xây dựng kịch bản chi tiết cho từng phần trong bài giảng. Kịch bản nên bao gồm nội dung chính, cách trình bày, lời thoại, thời lượng và các yếu tố minh họa tương ứng. Mỗi phần nên gắn với một mục tiêu học tập cụ thể để giúp người học dễ tiếp thu và ghi nhớ. Đây là bước quan trọng để cách làm video bài giảng elearning đi đúng hướng, tránh tình trạng dàn trải hoặc lan man thông tin.
Bước 4: Chọn phần mềm thiết kế bài giảng Eleanring và số hóa bài giảng
Các công cụ phổ biến như iSpring Suite, Articulate Storyline, Camtasia hay Canva đều hỗ trợ tốt trong việc tạo nội dung tương tác và xuất bản định dạng video chuẩn SCORM. Sau khi đã hoàn thiện kịch bản và tư liệu, bạn có thể bắt đầu số hóa bằng cách ghi âm, quay video hoặc chèn hình ảnh minh họa trực quan. Nhiều người mới bắt đầu thường chọn PowerPoint kết hợp phần mềm quay màn hình để thực hiện cách làm video bài giảng elearning một cách đơn giản nhưng vẫn hiệu quả.
Bước 5: Chạy thử, điều chỉnh và kết thúc quy trình
Khi đã hoàn thiện bản dựng đầu tiên, bạn nên phát thử toàn bộ video bài giảng để kiểm tra mọi chi tiết: từ nội dung hiển thị, lời thoại, âm thanh đến các hiệu ứng chuyển cảnh và tương tác. Bước quan trọng trong cách thiết kế bài giảng elearning này sẽ giúp phát hiện những lỗi nhỏ như hình ảnh bị lệch, âm thanh không đều hoặc nội dung chưa logic, từ đó có thể điều chỉnh kịp thời trước khi công bố chính thức.
Để nâng cao chất lượng, bạn có thể mời một vài đồng nghiệp hoặc học viên xem thử và góp ý. Những phản hồi thực tế này rất hữu ích để hoàn thiện bài giảng sao cho dễ hiểu, hấp dẫn và sát với nhu cầu học tập.
Kinh nghiệm thiết kế bài giảng E-learning chất lượng
Để nâng cao hiệu quả giảng dạy, bạn không chỉ cần nắm rõ cách làm bài giảng elearning mà còn phải chú ý đến những yếu tố kỹ thuật và trải nghiệm người học. Một số bí quyết dưới đây sẽ giúp bạn tối ưu nội dung ngay từ khâu chuẩn bị.
Xác định rõ cấu trúc của một bài giảng E-learning
Cách soạn giáo án điện tử Elearning Thông thường, bài giảng nên bắt đầu bằng phần giới thiệu ngắn gọn về chủ đề và mục tiêu học tập. Phần nội dung chính cần được chia nhỏ, trình bày logic và dễ tiếp thu. Sau đó, phần kết luận sẽ giúp người học hệ thống lại kiến thức cốt lõi. Cuối cùng, hãy bổ sung thêm bài tập hoặc câu hỏi tương tác để người học tự kiểm tra mức độ hiểu bài.
Lựa chọn bố cục phù hợp
Bố cục bài giảng cần được sắp xếp rõ ràng, dễ nhìn để giúp người học tiếp cận nội dung thuận lợi hơn. Cụ thể, bạn cần sử dụng tiêu đề, phụ đề, hình ảnh và video cần có sự cân đối, đúng thời điểm và đúng vị trí. Màu sắc giữa các slide cần hài hòa, tránh phối quá nhiều tông rực hoặc chèn họa tiết gây nhiễu thị giác. Bên cạnh đó, các phần nội dung trọng tâm nên được làm nổi bật bằng cách nhấn màu hoặc dùng ký hiệu trực quan. Đây là yếu tố quan trọng khi áp dụng cách soạn giáo án video elearning sao cho vừa hiệu quả vừa dễ theo dõi.
Chọn hình ảnh, video phù hợp với ngữ cảnh
Hình ảnh và video nên được chọn sao cho đúng với nội dung và ngữ cảnh của từng phần bài giảng nhằm giúp người học dễ hình dung và tiếp thu kiến thức nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu chèn quá nhiều tư liệu trực quan sẽ gây nhiễu và làm loãng trọng tâm. Đó là lý do trong cách làm giáo án elearning, việc cân đối giữa hình – tiếng – nội dung luôn cần được tính toán kỹ ngay từ đầu.
Lựa chọn Font chữ dễ nhìn
Font chữ quyết định phần lớn đến trải nghiệm đọc của học viên trong suốt bài giảng. Kiểu chữ đơn giản, không chân và có kích thước vừa phải sẽ giúp nội dung trở nên dễ nhìn hơn, đặc biệt trên thiết bị di động. Nếu đồng bộ font trong tất cả slide, bài giảng sẽ giữ được tính nhất quán và chuyên nghiệp. Trong quá trình thực hiện cách tạo bài giảng elearning, việc lựa chọn font không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp thu của người học.
Chia nhỏ nội dung bài giảng elearning
Theo Elearning Industry, microlearning cải thiện khả năng ghi nhớ từ 25% đến 60% so với phương pháp truyền thống. Các đoạn học lý tưởng nên kéo dài khoảng 3 – 5 phút để phù hợp với thói quen đa nhiệm của phần lớn người học hiện nay. Khi nội dung được chia nhỏ hợp lý, tỉ lệ hoàn thành khóa học có thể đạt tới 80%, so với mức chỉ 20 – 30% ở những bài giảng kéo dài liên tục. Cách trình bày này cũng giúp dễ cập nhật nội dung mới và chỉnh sửa từng phần mà không ảnh hưởng đến toàn bộ bài giảng trong quá trình thực hiện cách làm bài giảng Elearning.
Chú ý chất lượng âm thanh
Giọng đọc là yếu tố đầu tiên tác động đến cảm nhận của người học khi theo dõi bài giảng. Nếu phát âm không rõ, tốc độ không hợp lý, người học rất dễ mất tập trung và bỏ lỡ nội dung quan trọng. Để đảm bảo chất lượng, quá trình thu âm nên được thực hiện trong không gian yên tĩnh, hạn chế tối đa tiếng ồn xung quanh. Sử dụng micro rời cũng là một lựa chọn nên cân nhắc, bởi thiết bị này giúp âm thanh trong hơn và giảm đáng kể tình trạng rè hay nhiễu.
Chọn công cụ hỗ trợ thiết kế bài giảng điện tử chất lượng
Thay vì dùng những công cụ quá phức tạp, bạn nên ưu tiên giải pháp phù hợp với kỹ năng hiện tại và mục tiêu đào tạo. Với người mới bắt đầu, nền tảng thân thiện như PowerPoint, Canva, hay các phần mềm tích hợp SCORM sẽ giúp quá trình thiết kế nhẹ nhàng hơn. Còn nếu bạn hướng đến sự chuyên sâu, các phần mềm như Articulate Storyline, Adobe Captivate hoặc Camtasia có thể đáp ứng gần như toàn bộ yêu cầu kỹ thuật.
Sử dụng Animation
Một trong những lưu ý khác trong cách làm video bài giảng Elearning hiệu quả và chuyên nghiệp nằm ở animation. Chuyển động trong bài giảng nên được dùng có chủ đích để làm nổi bật nội dung hoặc hướng dẫn thao tác cụ thể để người học dễ theo dõi hơn.
Sử dụng Trigger (hoặc Hyperlink)
Tính tương tác giúp người học chủ động hơn trong quá trình tiếp cận kiến thức. Các trigger hoặc liên kết nội bộ được lồng ghép khéo léo sẽ mở rộng trải nghiệm học và giữ sự tập trung tốt hơn.
Phối hợp màu sắc hài hòa
Màu sắc không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến cảm xúc và khả năng ghi nhớ. Sự kết hợp hợp lý giữa tông nền, màu chữ và điểm nhấn giúp bài giảng dễ theo dõi hơn. Đây là chi tiết thường bị bỏ qua trong quá trình thực hiện thiết kế bài giảng Elearning, nhưng lại tác động rất lớn đến trải nghiệm người học.
Tạo sự khác biệt, mang bản sắc riêng
Giọng đọc, cách phối màu, bố cục trình bày hay cách dẫn dắt đều góp phần tạo nên phong cách riêng cho bài giảng. Khi người học cảm nhận được sự đầu tư và cá tính trong nội dung, họ dễ kết nối và duy trì sự quan tâm lâu hơn. Khai thác hiệu quả những yếu tố này sẽ giúp nâng cao chất lượng trong toàn bộ quá trình cách làm video bài giảng Elearning chuyên nghiệp.
Đầu tư nghiêm túc vào nội dung, hình ảnh, âm thanh và kỹ thuật trình bày sẽ giúp bài giảng trở nên hiệu quả và thu hút hơn. Khi nắm vững quy trình thiết kế, lựa chọn công cụ phù hợp và thể hiện được phong cách cá nhân, quá trình dạy và học sẽ có những chuyển biến tích cực rõ rệt. Hy vọng những chia sẻ trên đã phần nào hỗ trợ bạn trong hành trình thực hiện cách làm video bài giảng Elearning, giáo án điện tử chuyên nghiệp, phù hợp với xu hướng đào tạo hiện đại ngày nay.
Có thể bạn quan tâm:
Mình là Võ Nguyên Thoại, hiện tại đang là Co-founder và CTO của MONA Host - công ty chuyên cung cấp các dịch vụ cloud hosting, vps và hạ tầng thuộc phân khúc cao cấp tại thị trường Việt Nam, đồng thời cũng là Group CTO của The MONA, công ty chủ quản của MONA Media, MONA Software và MONA Host, với hệ sinh thái đầy đủ và hoàn chỉnh để phát triển doanh nghiệp trên môi trường internet.
Với kinh nghiệm làm việc chuyên sâu hơn 15 năm trong lĩnh vực CNTT, trải dài từ mảng hạ tầng, hệ thống, phát triển phần mềm và devops, Thoại mong muốn đóng góp các kinh nghiệm và kiến thức của mình tại Mona để xây dựng một hạ tầng CNTT với các trải nghiệm mới, cao cấp hơn, mượt mà hơn, tin cậy hơn và xoá bỏ khoảng cách giữa các doanh nghiệp và công cuộc chuyển đổi số với đội ngũ chuyên viên kỹ thuật cao luôn hỗ trợ khách hàng 24/7.
Hy vọng với những kiến thức, hiểu biết Thoại chia sẻ sẽ hữu ích đến các bạn độc giả quan tâm!
