Client Server là gì? Tìm hiểu về mô hình mạng máy khách – máy chủ

Mô hình Client Server là mô hình giúp người dùng phân vùng các nhiệm vụ giữa các nhà cung cấp với nhau và được sử dụng rất phổ biến trên hệ thống mạng máy tính hiện nay. Vậy chính xác thì Client Server là gì? Mô hình mạng khách chủ Client Server có nguyên tắc hoạt động như thế nào? Hãy cùng Mona Host tìm hiểu chi tiết các vấn đề trên trong bài viết dưới đây.

Client Server là gì?

Mô hình Client Server hay còn gọi là mô hình máy khách – máy chủ. Đây là mô hình phân tán trong lập trình mạng, trong đó máy tính hoặc thiết bị (gọi là Client) kết nối đến một máy chủ (gọi là Server) để thực hiện một số yêu cầu hoặc truy cập tài nguyên. Cụ thể, mô hình khách chủ cho phép nhiều người dùng kết nối và chia sẻ các tài nguyên và dịch vụ trên mạng. Khi người dùng muốn truy cập vào một tài nguyên hoặc sử dụng một dịch vụ, họ gửi yêu cầu đến máy chủ Server, sau đó Server xử lý yêu cầu và trả về kết quả tương ứng cho Client.

Mô hình máy khách và máy chủ được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm ứng dụng web, ứng dụng di động, trò chơi trực tuyến, email, cơ sở dữ liệu và nhiều hơn nữa. Mô hình này giúp quản lý và chia sẻ tài nguyên một cách hiệu quả, cải thiện tính khả dụng của hệ thống và đảm bảo an toàn cho dữ liệu. Đồng thời, hệ điều hành của mô hình khách chủ cho phép người dùng chia sẻ đồng thời cùng một loại tài nguyên mà không giới hạn về mặt vị trí địa lý.

Nguyên tắc hoạt động của mô hình Client Server

Trong bài viết này, Mona Host sẽ phân tích một cách chi tiết vào mô hình Client Server cũng như cách thức hoạt động của nó. Cụ thể chúng ta cần phân biệt được Client và Server là gì?

Client

Client được sử dụng trong các hệ thống mạng để đại diện cho các thiết bị hoặc ứng dụng yêu cầu dịch vụ từ các máy chủ (Server). Có thể hiểu Client chính là khách hàng, máy khách hay máy trạm.

Khi một thiết bị Client kết nối đến một máy chủ, nó sẽ gửi yêu cầu dịch vụ đến máy chủ đó thông qua một giao thức truyền thông nhất định, chẳng hạn như HTTP (Hypertext Transfer Protocol). Sau khi nhận được kết quả trả về từ máy chủ, thiết bị Client sẽ hiển thị nó cho người dùng hoặc sử dụng nó để tiếp tục yêu cầu dịch vụ khác từ máy chủ.

>> Có thể bạn quan tâm: Hướng dẫn cách đăng ký HTTPS cho website

Client cung cấp một cách tiếp cận hiệu quả và tiện lợi để thiết bị hoặc ứng dụng tương tác với các dịch vụ từ máy chủ, đồng thời cũng giúp tách biệt và bảo vệ tính riêng tư của từng thiết bị hoặc ứng dụng.

Server

Server là một kiến trúc phân tán, trong đó có một máy chủ trung tâm (Server) liên kết với một hoặc nhiều thiết bị khác như máy tính cá nhân, điện thoại, máy tính bảng thông qua mạng internet.

Nguyên tắc hoạt động của Server là các thiết bị khác nhau sử dụng kết nối mạng để truy cập vào tài nguyên và dịch vụ được cung cấp bởi máy chủ trung tâm. Máy chủ trung tâm có nhiệm vụ chứa và quản lý tài nguyên, phản hồi các yêu cầu từ các thiết bị khác nhau.

Mô hình Server được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống mạng lớn, trong đó nhiều người dùng truy cập vào các tài nguyên chung, chẳng hạn như cơ sở dữ liệu, tài liệu và ứng dụng. Mô hình này cho phép tối ưu hóa việc quản lý tài nguyên, giảm chi phí cho các doanh nghiệp và cung cấp khả năng truy cập và tương tác nhanh chóng cho người dùng.

Ưu và nhược điểm của mô hình mạng khách chủ

Ưu điểm

• Khả năng quản lý và điều khiển dễ dàng: Mô hình khách chủ cho phép quản trị viên có thể quản lý và điều khiển toàn bộ hệ thống một cách dễ dàng thông qua máy chủ.
• Bảo mật cao: Client Server cung cấp khả năng bảo mật cao bởi vì dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ và truy cập vào dữ liệu này chỉ được thực hiện qua các thiết bị client được xác thực. Thông qua đó giúp người dùng kiểm soát được truy cập cũng như những ai được cấp quyền truy cập thì mới có thể thực hiện được các thao tác cần thiết.
• Dễ dàng mở rộng: Mô hình mạng máy chủ – máy khách cho phép mở rộng hệ thống một cách dễ dàng bằng cách thêm Server hoặc Client mới.
• Hiệu suất tốt ưu: Client Server cung cấp hiệu suất cao vì dữ liệu được xử lý và lưu trữ trên máy chủ, giúp giảm tải cho máy khách.
• Quản lý dữ liệu tập trung: Dữ liệu được lưu trữ và quản lý tập trung trên máy chủ, giúp giảm rủi ro mất dữ liệu hoặc vi phạm bảo mật. Theo đó mà tất cả mọi thông tin cần thiết đều sẽ được đặt ở một vị trí duy nhất giúp người dùng có thể dễ dàng quản lý và điều hành mọi việc.

Nhược điểm

Mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng mô hình mạng Client Server cũng có một số nhược điểm như sau:

• Đòi hỏi chi phí cao: Mô hình mạng khách chủ đòi hỏi chi phí đầu tư khá lớn để triển khai và vận hành, bao gồm các phần cứng, phần mềm và nhân sự kỹ thuật.
• Tải trọng lớn cho máy chủ: Với số lượng lớn máy khách truy cập đồng thời, máy chủ có thể gặp khó khăn trong việc xử lý và phản hồi các yêu cầu.
• Sự cố về mạng: Với mô hình khách chủ, nếu có sự cố về mạng hoặc máy chủ, toàn bộ hệ thống có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến mất dữ liệu hoặc ngừng hoạt động.
• Khó quản lý và bảo trì: Với số lượng lớn Client, việc quản lý và bảo trì hệ thống có thể trở nên phức tạp và tốn thời gian.
• Không phù hợp cho các ứng dụng yêu cầu thời gian đáp ứng nhanh: Do việc truyền thông giữa Client và Server phải thông qua internet, nên thời gian đáp ứng có thể chậm hơn so với các mô hình khác.
• Tài nguyên: Một nhược điểm nữa mà người dùng cần lưu ý đó chính là không phải tất cả các tài nguyên hiện có trên Server đều có thể sử dụng được. Đơn giản như người dùng không thể in trực tiếp tài liệu từ trên web hay chỉnh sửa bất kỳ thông tin nào trên ổ cứng của Client cả.

So sánh giữa Client Server và P2P

Mô hình Client Server và mô hình mạng ngang hàng P2P (peer-to-peer) là hai mô hình mạng phổ biến trong công nghệ thông tin. Dưới đây là so sánh điểm giống và khác giữa hai mô hình này:

Điểm giống nhau: 

Điểm giống nhau của 2 mô hình này đó chính là có một client gửi request đến server. Sau đó server sẽ gửi trả thông tin về cho client.

Điểm khác nhau:

Ví dụ về mô hình Client Server

Để giúp bạn có thể hiểu rõ hơn về mô hình mạng khách chủ, chúng tôi sẽ đưa ra một số ví dụ về mô hình này. Cụ thể như sau:

• Website: Khi truy cập vào một trang web, trình duyệt web của bạn là một Client yêu cầu tài nguyên từ máy chủ web. Máy chủ sẽ phản hồi bằng cách truyền dữ liệu cho trình duyệt của bạn.
• Email: Khi bạn sử dụng email trên máy tính hoặc thiết bị di động, bạn sử dụng một ứng dụng client (ví dụ như Outlook hoặc Gmail) để truy cập dịch vụ email. Máy chủ email sẽ xử lý các yêu cầu của bạn, chẳng hạn như nhận và gửi email.
• Hệ thống lưu trữ đám mây: Các dịch vụ lưu trữ đám mây như Dropbox hoặc Google Drive là các ví dụ khác về mô hình khách chủ. Người dùng sử dụng các ứng dụng Client để truy cập vào các dịch vụ này và lưu trữ dữ liệu trên máy chủ.
• Tài khoản ngân hàng trực tuyến: Khi bạn truy cập vào tài khoản ngân hàng trực tuyến, bạn sử dụng một ứng dụng Client để truy cập vào tài khoản của mình thông qua kết nối đến máy chủ ngân hàng. Máy chủ sẽ xử lý các yêu cầu của bạn và truyền dữ liệu tài khoản của bạn trở lại cho ứng dụng Client của bạn.

Trên đây là toàn bộ chia sẻ của Mona Host về mô hình Client Server. Hy vọng qua bài viết này đã giúp bạn phân biệt được mô hình mạng khách chủ và P2P cũng như ưu nhược điểm của mô hình mạng này.