Proxy Server hoạt động như một máy chủ trung gian giữa người dùng và các trang web họ truy cập. Chúng được thiết lập như một tường lửa hoặc bộ lọc web, hoạt động như một lớp an ninh mạng giúp ngăn chặn kẻ tấn công mạng xâm nhập vào mạng riêng tư và bảo vệ máy tính của bạn khỏi những phần mềm độc hại và các mối đe dọa an ninh mạng khác. Trong bài viết này, MONA Host sẽ chia sẻ cho bạn hiểu rõ về Proxy Server là gì, cũng như cách thức hoạt động và các lợi ích khi sử dụng Proxy Server.
Proxy Server là gì?
Proxy Server hoạt động như một phương tiện trung gian kết nối giữa yêu cầu của khách hàng (client) và máy chủ cung cấp dịch vụ hoặc tài nguyên. Có các loại máy chủ proxy khác nhau có sẵn được đưa vào sử dụng tùy theo nhu cầu của khách hàng gửi đến máy chủ. Mục đích cơ bản của máy chủ Proxy là bảo vệ kết nối trực tiếp giữa các máy khách Internet và tài nguyên Internet.
Máy chủ proxy cũng ngăn chặn việc xác định địa chỉ IP của khách hàng khi khách hàng thực hiện bất kỳ yêu cầu nào tới bất kỳ máy chủ nào khác.
- Máy khách Internet và tài nguyên Internet: Đối với máy khách Internet, Máy chủ Proxy cũng hoạt động như một lá chắn cho mạng nội bộ chống lại yêu cầu đến từ máy khách để truy cập dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ. Nó làm cho địa chỉ IP gốc của nút vẫn được ẩn trong khi truy cập dữ liệu từ máy chủ đó.
- Bảo vệ danh tính máy chủ thực sự: Trong phương pháp này, lưu lượng truy cập đi dường như đến từ máy chủ proxy chứ không phải từ hoạt động duyệt web. Nó phải được cấu hình cho một ứng dụng cụ thể như HTTP hoặc FTP. Ví dụ, các tổ chức có thể sử dụng proxy để theo dõi lưu lượng truy cập của nhân viên để thực hiện công việc hiệu quả. Nó cũng có thể được sử dụng để kiểm tra bất kỳ rò rỉ dữ liệu mật nào. Một số cũng có thể sử dụng nó để tăng thứ hạng trang web của họ.
Proxy Server hoạt động như thế nào?
Mỗi máy tính trên internet đều có một địa chỉ IP. Hãy tưởng tượng địa chỉ IP này giống như địa chỉ nhà của máy tính bạn. Cũng giống như việc bưu điện biết gửi thư đến địa chỉ nhà của bạn, internet sẽ gửi dữ liệu chính xác thông qua đia chỉ IP để đến đúng máy tính.
Máy chủ proxy như là một máy tính trên internet có địa chỉ IP riêng mà máy tính của bạn biết. Khi bạn gửi yêu cầu truy cập web, yêu cầu đó sẽ đến máy chủ proxy trước. Sau đó, máy chủ proxy sẽ thực hiện yêu cầu web của bạn, thu thập và phản hồi yêu cầu từ máy chủ web và chuyển tiếp dữ liệu trang web cho bạn để bạn có thể xem trang đó trên trình duyệt.
Khi máy chủ proxy chuyển tiếp các yêu cầu web của bạn, nó có thể thay đổi dữ liệu bạn gửi đi nhưng vẫn cung cấp cho bạn thông tin bạn mong đợi. Máy chủ proxy có thể:
- Thay đổi địa chỉ IP của bạn, do đó server web sẽ không biết chính xác bạn đang ở đâu trên thế giới.
- Mã hóa dữ liệu của bạn, do đó dữ liệu của bạn không thể đọc được khi truyền đi.
- Chặn truy cập vào một số trang web nhất định, dựa trên địa chỉ IP.
Tại sao nên sử dụng Proxy Server?
Sử dụng máy chủ proxy vì nó mang lại nhiều lợi ích như bảo mật, truy xuất dữ liệu web,…bên cạnh đó cũng tồn tại những rủi ro khi sử dụng cùng điểm qua những ưu và nhược điểm khi sử dụng Proxy Server.
Ưu điểm khi sử dụng Proxy Server là gì?
- Bảo mật: Máy chủ Proxy hoạt động như một lớp lá chắn an ninh giữa internet và thiết bị của bạn. Nó giúp ngăn người dùng không authorized (ủy quyền) truy cập vào mạng của bạn.
- Tiết kiệm băng thông: Máy chủ Proxy có thể giúp tiết kiệm băng thông, đặc biệt hữu ích trong môi trường nhiều người dùng truy cập cùng một nguồn tài nguyên.
- Tốc độ: Máy chủ Proxy có thể cải thiện tốc độ truy cập web. Khi bạn yêu cầu truy cập một nội dung nào đó, máy chủ Proxy có thể cung cấp nội dung đó từ bộ nhớ cache của nó thay vì phải tải lại từ máy chủ gốc, giúp tăng tốc độ truy cập.
- Lọc nội dung: Máy chủ Proxy có thể được sử dụng để lọc nội dung web dựa trên từ khóa hoặc loại file.
- Kiểm soát quyền truy cập: Máy chủ Proxy có thể giúp bạn truy cập các nội dung bị hạn chế theo vùng địa lý.
Một số rủi ro khi sử dụng Proxy Server là gì?
Giống như bất kỳ dịch vụ thứ ba nào trên Internet, máy chủ cũng chứa đầy những rủi ro mà người dùng nên biết để quyết định xem nó có phù hợp với mục đích sử dụng hay không:
- Máy chủ Proxy miễn phí: Các dịch vụ cài đặt miễn phí thường không đầu tư nhiều vào phần cứng hoặc mã hóa bảo mật. Điều này có thể dẫn đến vấn đề về hiệu suất và tiềm ẩn rủi ro về bảo mật dữ liệu. Nếu bạn cài đặt một máy chủ Proxy miễn phí, hãy cẩn thận vì một số máy chủ có thể đánh cắp thông tin thẻ tín dụng của bạn.
- Lưu trữ lịch sử truy cập: Máy chủ Proxy có thể lưu trữ địa chỉ IP gốc của bạn và thông tin yêu cầu web của bạn dưới dạng không được mã hóa. Hãy kiểm tra xem máy chủ Proxy có lưu trữ dữ liệu này không – và chính sách lưu giữ dữ liệu hoặc hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật của họ như thế nào.
- Không mã hóa: Nếu máy chủ Proxy không cung cấp mã hóa, điều đó có nghĩa là các yêu cầu của bạn được gửi dưới dạng văn bản thuần túy. Bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng lấy được tên người dùng, mật khẩu và thông tin tài khoản của bạn. Hãy kiểm tra xem máy chủ Proxy có cung cấp mã hóa đầy đủ hay không trước khi sử dụng.
Các loại Proxy Server thông dụng hiện nay
Có nhiều loại máy chủ khác nhau được phân chia theo lưu lượng truy cập, mức độ ẩn danh, ứng dụng, dịch vụ, IP và khả năng truy cập. Dưới đây là một số Proxy Server thông dụng hiện nay:
Forward Proxy Server là gì?
Forward Proxy là loại máy chủ trung gian giúp người dùng trong mạng nội bộ truy cập internet an toàn hơn. Nó hoạt động giống như một người gác cổng, kiểm tra xem yêu cầu truy cập web của người dùng có được phép đi qua “tường lửa” (firewall) hay không.
- Nếu được phép, máy chủ proxy sẽ chuyển yêu cầu của người dùng đến web server và sau đó gửi lại kết quả từ web server cho người dùng.
- Trong quá trình này, máy chủ proxy có thể lưu trữ tạm thời một số thông tin thường truy cập ( gọi là cache). Nếu lần sau người dùng cần lại thông tin đó, máy chủ proxy có thể cung cấp luôn mà không cần lấy lại từ web server, giúp tăng tốc độ truy cập.
- Nếu không được phép truy cập, máy chủ proxy sẽ gửi thông báo lỗi hoặc chuyển hướng người dùng đến một trang khác.
Reverse Proxy Server là gì?
Reverse Proxy Server hoạt động ngược lại so với Forward Proxy. Nó được ví như một người “bảo vệ” cho các máy chủ chứa dữ liệu quan trọng nằm trong mạng nội bộ của một tổ chức. Bất cứ ai trên internet yêu cầu truy cập dữ liệu này đều phải đi qua Reverse Proxy Server
- Reverse Proxy Server sẽ kiểm tra xem yêu cầu của người dùng có hợp lệ không, có được phép truy cập dữ liệu hay không.
- Nếu được phép, Reverse Proxy Server sẽ lấy thông tin từ máy chủ chứa dữ liệu và gửi lại cho người dùng.
- Tương tự như Forward Proxy, Reverse Proxy Server cũng có thể lưu trữ tạm thời một số thông tin thường truy cập để tăng tốc độ truy cập.
- Nếu không được phép truy cập, Reverse Proxy Server sẽ gửi thông báo lỗi hoặc chuyển hướng người dùng đến một trang khác.
Máy chủ dựa vào mức độ ẩn danh là gì?
Máy chủ proxy ẩn danh giúp che giấu hoạt động internet của bạn để người khác khó theo dõi. Nó hoạt động bằng cách truy cập internet thay mặt cho bạn, đồng thời ẩn địa chỉ IP và thông tin máy tính của bạn. Chính vì vậy sẽ giúp bạn nâng cao khả năng bảo mật an toàn, ngăn chặn những hành vi bị đánh cắp dữ liệu,… Loại máy chủ proxy này phù hợp nhất với những người dùng muốn hoàn toàn ẩn danh khi truy cập internet.
Máy chủ ẩn danh được chia thành 3 loại khác nhau:
- High Anonymity Proxy Server (Cấp 1).
- Anonymous Proxy Server (Cấp 2).
- Transparent Proxy Server (Cấp 3).
Transparent Proxy là gì?
Transparent Proxy hoạt động giống như bạn đang truy cập internet từ máy tính ở nhà, rất khó nhận biết sự khác biệt. Nó có thể được cài đặt bắt buộc trên thiết bị của người dùng mà họ không hề hay biết.
Loại máy chủ proxy này phù hợp với các công ty muốn kiểm soát hoạt động internet của nhân viên nhưng không muốn gây ra bất tiện cho họ. Ưu điểm của nó là mang lại trải nghiệm sử dụng mượt mà. Tuy nhiên, Transparent Proxy cũng dễ bị tấn công hơn, đặc biệt là các cuộc tấn công denial-of-service (từ chối dịch vụ).
Proxy DNS
Máy chủ proxy DNS hoạt động khác biệt so với các loại proxy thông thường. Nó nhận các yêu cầu dưới dạng câu hỏi về tên miền (DNS queries) và chuyển tiếp chúng đến máy chủ tên miền (Domain server). Bên cạnh đó, máy chủ proxy DNS cũng có thể lưu trữ tạm thời (cache) kết quả truy vấn để trả về nhanh hơn cho những lần truy vấn sau. Trong một số trường hợp, luồng yêu cầu truy vấn tên miền cũng có thể được chuyển hướng đến một máy chủ khác.
Proxy Server dựa vào giao thức
Máy chủ proxy sử dụng nhiều loại giao thức khác nhau để hoạt động. Danh sách đầy đủ các giao thức này khá dài và phức tạp, bao gồm cả các lựa chọn ít phổ biến như giao thức khởi tạo phiên (SIP, chỉ được sử dụng để định tuyến điện thoại trong các tổ chức lớn) cho đến các proxy Giao thức truyền thư điện tử đơn giản (SMTP) hoạt động nền trong các máy chủ email để chống lại các cuộc tấn công giả mạo hoặc spam. Tuy nhiên, để đơn giản, chúng ta chỉ đề cập đến một số giao thức phổ biến thường được sử dụng bởi các dịch vụ proxy dành cho cá nhân như:
- HTTP Proxy Server.
- HTTPS Proxy Server.
- SOCKS Proxy Server.
- SIP Proxy.
- SMTP Proxy Server.
- FTP Proxy Server.
- DHCP Proxy Agent.
- DNS Proxy Server.
- Smart DNS Proxy Server.
- CGI Proxy Server.
Proxy Server dựa vào khả năng tiếp cận
Proxy Server dựa vào khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên mạng để cung cấp dịch vụ trung gian cho người dùng. Khả năng tiếp cận này có thể được chia thành hai loại chính:
Public Proxy Server
Máy chủ proxy công cộng (còn gọi là Public Proxy Server) là loại máy chủ miễn phí, bất kỳ ai cũng có thể sử dụng để truy cập internet. Nó cho phép người dùng duyệt web ẩn danh bằng cách cung cấp địa chỉ IP của chính proxy đó.
- Ưu điểm: Miễn phí, dễ sử dụng.
- Nhược điểm:
- Chậm: Do nhiều người cùng sử dụng, tốc độ truy cập web thường chậm.
- Không an toàn: Vì nhiều người dùng chung, máy chủ proxy công cộng có thể tiềm ẩn rủi ro về bảo mật dữ liệu. Nếu bạn chia sẻ thông tin cá nhân qua proxy công cộng thì nó cũng không an toàn như sử dụng wifi công cộng.
Private Proxy Server là gì?
Máy chủ proxy riêng tư (còn gọi là Private Proxy Server) cung cấp cho người dùng một địa chỉ IP độc quyền để truy cập internet.
- Ưu điểm: An toàn, tốc độ nhanh. Do chỉ có một người dùng duy nhất sử dụng địa chỉ IP nên máy chủ proxy riêng tư giúp bảo mật dữ liệu tốt hơn và thường có tốc độ truy cập web nhanh hơn.
- Nhược điểm: Phí dịch vụ. Máy chủ proxy riêng tư thường yêu cầu phí dịch vụ do tính độc quyền của địa chỉ IP.
Dựa vào vị trí IP/ Nguồn truy cập
Dựa vào vị trí IP hoặc nguồn truy cập có 2 loại proxy server gồm:
Data Center Proxy Server
Loại máy chủ này hoạt động dựa trên việc tạo ra các địa chỉ IP nhân tạo, cung cấp cho người dùng khả năng ẩn danh trên Internet. Máy chủ này rẻ hơn và chạy nhanh hơn máy chủ dân dụng nhưng độ bảo mật lại kém hơn.
Residential Proxy Server
Mảy chủ này được liên kết với IPS cung cấp cho người dùng địa chỉ IP thực từ một vị trí thực tế để cho phép người dùng hoạt động ẩn danh trên Internet. Chi phí máy chủ này cao hơn Data Center Proxy nhưng bảo mật cao hơn. Residential được chia thành 2 loại:
- Static Proxy Server.
- Rotating Proxy Server.
Mobile Proxy Server
Máy chủ này sử dụng địa chỉ IP từ các thiết bị sử dụng dữ liệu di động như điện thoại hay máy tính bảng. Giúp người dùng thử nghiệm quảng cáo và ứng dụng, UX và các mục đích khác để phát triển sản phẩm.
Sự khác biệt giữa Máy chủ proxy và VPN là gì?
Máy chủ Proxy và Mạng riêng ảo (VPN) tuy có một số điểm giống nhau nhưng những điểm khác biệt của chúng lại quan trọng hơn nhiều.
Giống nhau:
- Đều hoạt động như trung gian giữa người dùng và trang web.
- Đều giúp che giấu vị trí và thông tin kết nối bằng cách thay đổi địa chỉ IP của người dùng.
Khác nhau:
Cách hoạt động:
- VPN được thiết lập trên toàn hệ thống, mọi lưu lượng truy cập đều đi qua VPN, ví dụ như duyệt web, nghe nhạc trực tuyến, chia sẻ file, chơi game. Tuy nhiên, một số phần mềm VPN cho phép người dùng chọn lọc các ứng dụng không cần chạy qua VPN.
- Proxy server thường được thiết lập riêng lẻ cho từng ứng dụng, nghĩa là người dùng phải tự cấu hình cài đặt kết nối proxy để điều hướng lưu lượng truy cập qua proxy.
Bảo mật:
- VPN thường an toàn hơn do cách thức hoạt động. VPN tạo ra một “dãy mã hóa” giữa thiết bị của người dùng và mạng bên ngoài. Do đó, người dùng có thlướt web mà không cần chia sẻ địa chỉ IP và các dữ liệu kết nối khác.
- Proxy server hoạt động khác với VPN – mức độ bảo mật phụ thuộc vào giao thức chúng sử dụng, mỗi giao thức cung cấp mức độ bảo mật mạng khác nhau
Ngoài ra sẽ có những điểm khác biệt như:
- Proxy web tiện lợi hơn VPN trên các thiết bị mà người dùng không thể thay đổi cài đặt phần mềm nếu vấn đề riêng tư không quá quan trọng. Tuy nhiên, người dùng nên cẩn thận không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm (PII) hoặc thông tin đăng nhập như tên người dùng và mật khẩu qua proxy web.
- Máy chủ proxy không thể tự mã hóa dữ liệu; nó chỉ thay đổi địa chỉ IP của người dùng. VPN thay đổi địa chỉ IP của người dùng và mã hóa luồng dữ liệu truyền giữa thiết bị và Internet, cho phép duyệt web riêng tư và an toàn.
Một số câu hỏi thường gặp về Proxy Server là gì?
Ai nên sử dụng Proxy Server?
Máy chủ proxy có thể được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Các doanh nghiệp, tổ chức hay cá nhân cần những tính năng sau đây nên cân nhắc thiết lập máy chủ proxy.
- Có thể lọc nội dung và bảo mật mạng bằng máy chủ proxy.
- Máy chủ proxy có thể được sử dụng để vượt qua kiểm duyệt và lọc nội dung.
- Reverse Proxy Server hữu ích trong việc xử lý lưu lượng truy cập trang web không ổn định.
- Proxy SOCKS tương tự như VPN vì chúng có thể được sử dụng để chuyển hướng lưu lượng đến một máy chủ khác để tránh lọc hoặc che giấu địa chỉ IP.
Sự khác biệt giữa IP và Proxy Server?
Địa chỉ IP (Internet Protocol) và máy chủ proxy là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt.
- Địa chỉ IP: Giống như “địa chỉ nhà” trên internet, giúp các thiết bị gửi và nhận thông tin chính xác. Nó hoạt động theo một bộ quy tắc chuẩn để đảm bảo dữ liệu đến đúng nơi cần đến.
- Máy chủ Proxy: Hoạt động như một máy chủ “trung gian” giữa bạn và internet. Khi bạn truy cập một trang web, thay vì kết nối trực tiếp, yêu cầu của bạn sẽ được gửi đến máy chủ proxy trước, sau đó proxy sẽ chuyển tiếp yêu cầu đến trang web và gửi lại kết quả cho bạn.
Hacker có sử dụng proxy Server không?
Tin tặc có thể sử dụng máy chủ proxy để che giấu các hoạt động độc hại trên mạng, chẳng hạn như tấn công DDos (từ chối dịch vụ) và lừa đảo đánh cắp thông tin (phishing). Thậm chí, chúng có thể cài đặt phần mềm độc hại (malware) vào máy chủ proxy để lây nhiễm sang thiết bị của người dùng không cẩn thận khi sử dụng. Chính vì vậy, việc sử dụng các dịch vụ proxy miễn phí được quảng cáo trên internet tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Bài viết trên của chúng tôi đã giới thiệu cho bạn Proxy Server là gì, phân loại các Proxy Server phổ biến hiện nay và biết được lý do tại sao nên sử dụng nền tảng này. Hy vọng thông tin mà MONA Host mang lại sẽ hữu ích với bạn.
Mình là Võ Nguyên Thoại, hiện tại đang là Co-founder và CTO của MONA Host - công ty chuyên cung cấp các dịch vụ cloud hosting, vps và hạ tầng thuộc phân khúc cao cấp tại thị trường Việt Nam, đồng thời cũng là Group CTO của The MONA, công ty chủ quản của MONA Media, MONA Software và MONA Host, với hệ sinh thái đầy đủ và hoàn chỉnh để phát triển doanh nghiệp trên môi trường internet.
Với kinh nghiệm làm việc chuyên sâu hơn 15 năm trong lĩnh vực CNTT, trải dài từ mảng hạ tầng, hệ thống, phát triển phần mềm và devops, Thoại mong muốn đóng góp các kinh nghiệm và kiến thức của mình tại Mona để xây dựng một hạ tầng CNTT với các trải nghiệm mới, cao cấp hơn, mượt mà hơn, tin cậy hơn và xoá bỏ khoảng cách giữa các doanh nghiệp và công cuộc chuyển đổi số với đội ngũ chuyên viên kỹ thuật cao luôn hỗ trợ khách hàng 24/7.
Hy vọng với những kiến thức, hiểu biết Thoại chia sẻ sẽ hữu ích đến các bạn độc giả quan tâm!
